MRS (Marvin R. Shanken): Co było przyjemniejsze, granie dla North Carolina Tar Heel czy Chicago Bulls?
Michael Jordan: Dobre pytanie. Wydaje mi się, że jednak granie dla Tar Heels, bo nikt mnie jeszcze nie znał. To właœnie tam wszystko się zaczęło. Kiedy dotarłem do Chicago zostałem wybrany z trzecim numerem w drafcie, tak więc wszyscy wiedzieli, że jestem w miarę dobry. Już sam fakt, że sięgnęli po mnie ludzi z Północnej Karoliny dał mi możliwoœć sprawdzenia się. Do tego momentu ludzie słyszeli o pewnym chłopaku, który jest nawet dobry, ale nikt tak naprawdę nie wiedział jak bardzo. Przed sezonem nie został wybrany do drużyny All-American. Nie był nawet w pierwszej setce najlepszych uczniów szkół œrednich. Nie brał udziału w meczach AAU i tak na dobrš sprawę nikt w kraju go nie znał...

Zobacz cały wywiad Twarzš w twarz z Michaelem Jordanem

Żałowałeœ kiedyœ, że opuœciłeœ ostatni rok na uczelni?

To była głównie zasługa trenera Smitha, bo bardzo polegałem na jego wiedzy. NBA było dziedzinš na której nie za bardzo się znałem, tak samo jak moi rodzice. Trener Smith wiedział, że przejœcie do profesjonalnej ligi będzie dla mnie wielkš szansš. Kiedy obadał dokładnie sytuację i powiedział mi mniej więcej z którym numerem zostałbym wybrany w drafcie, zaczšłem zastanawiać się nad ewentualnymi plusami i minusami.

Takie zachowanie trenera było bardzo altruistyczne, czyż nie? Przecież to oznaczało, że stracicie na kolejny sezon.

Tak, dokładnie tak było. Ale on jest właœnie takim człowiekiem. Mógł powiedzieć: "Powinieneœ zostać z nami jeszcze rok. Będziemy mieć œwietnš drużynę i masę dobrych rekrutów." Do drużyny przychodzili wtedy przecież Kenny Smith i Brad Daugherty i bylibyœmy naprawdę dobrzy. Jednak on czuł, że najlepszym wyjœciem dla mnie byłoby odejœcie do NBA.

Czy te wczesne ucieczki z college'u do NBA sš dla Ligi korzystne czy nie?

To zależy. Jestem jednak zwolennikiem zasady, że zawodnik powinien mieć, co najmniej 20 lat zanim przejdzie na zawodowstwo. A im będzie młodszy, tym więcej szkód to może wyrzšdzić. Taka drastyczna zmiana cišgnie za sobš wiele rzeczy, które trzeba koniecznie wzišć pod uwagę. Przede wszystkim zmienia się styl życia. NBA ma wielkie wymagania zarówno psychiczne jak i fizyczne od tych młodych chłopców i na poczštku jest to dla nich naprawdę trudne. Również musimy popatrzeć na to, jak sš dojrzali, nie tylko koszykarsko, ale ogólnie. Gdybym przeszedł do NBA po pierwszym albo drugim roku to nie wiem, czy byłbym w stanie sprostać wszystkim trudnoœciom. A teraz widzimy, co raz więcej młodych graczy w NBA. Wierze, że coœ ma wpływ na tych młodych ludzi, że tak szybko odchodzš z uczelni albo w ogóle do niej nie idš.
Jeœli, jako szef NBA, chcesz zainwestować w jakiegoœ zawodnika, to musisz go dobrze poznać. Jeœli decydujesz się przyjšć pod swoje skrzydła gracza, który nie rozegrał zbyt wielu gier w college'u, to stšpasz po bardzo kruchym lodzie. Jak się pomylisz, to wpadniesz do wody i będziesz musiał zaczynać wszystko od nowa. A jaki to ma wpływ na college? Popatrz na Północnš Karolinę, którš trzeba budować od nowa i zaczynać wszystko od poczštku. Ten negatywny wpływ zaczyna się już na poziomie szkół œrednich: młodzi ludzie nie myœlš o tym, żeby iœć do college'u, ale żeby grać jak najlepiej. Jeœli nie dostanš się na studia, mówiš po prostu: "A co mi tam. Pójdę do NBA." A tak naprawdę, to wcale nie jest najlepsze wyjœcie.

Chcesz przez to powiedzieć, że powinno się zabronić zawodnikom przechodzić do NBA prosto ze szkoły œredniej?

To właœnie mówię i głęboko w to wierzę. Można się sprzeczać o wiele rzeczy, finansowe czy społeczne. Może powinno być jakieœ porozumienie między NBA a NCAA, na mocy którego biedni studenci otrzymywaliby wsparcie finansowe. Dla nich zawsze będzie presja, żeby jak najszybciej przejœć na zawodowstwo i wyżywić rodzinę.

A co z takimi graczami jak Kevin Garnett, Kobe Bryant czy LeBron James?

Tak naprawdę tylko jeden z nich, LeBron James, odniósł sukces w swoich pierwszych dwóch sezonach. Kobe, Kevin, Tracy czy Jermaine O'Neal - oni wszyscy potrzebowali co najmniej trzech lat, żeby się dostosować do poziomu ligi.

Od kogo nauczyłeœ się etyki pracy?

Od rodziców.

Ludzie mówiš, że nikt nie trenował ciężej od ciebie, że tylko ty dawałeœ z siebie 100% zarówno na treningach, jak i na meczach. Dla ciebie nie było podziałów na dwa poziomy, prawda?

Tego nauczyli mnie rodzice, którzy właœnie w taki sposób podchodzili do wszystkich codziennych obowišzków. Nie było pracy na pół gwizdka. Dawałem z siebie wszystko na treningach i meczach, przez co gra sprawiała mi przyjemnoœć. Ćwiczenia to praca, w czasie której poprawiasz wszystkie swoje niedoskonałoœci, a póŸniej w czasie meczu pokazujesz nowe rzeczy, które opanowałeœ do perfekcji. Trening nigdy nie może być miejscem gdzie bierzesz sobie wolne. Tam pracujesz nad wszystkim, nad rzutem, nad mijaniem lewš stronš, rzutem lewš rękš - nad wszystkimi rzeczami, które czyniš cię silniejszym i lepszym.

Zostałeœ wybrany z numerem trzecim w drafcie. Czy przed tym dniem wiedziałeœ do jakiego klubu trafisz? I czy wybór Chicago był dla ciebie rozczarowaniem czy pozytywnym zaskoczeniem?

Opierajšc się na opinii Deana Smitha, miałem iœć do Philly, bo to właœnie oni mieli wybór z trzecim numerem. W tamtych czasach, wybór w drafcie polegał na bilansie zwycięstw do porażek. Trenerem 76ers był wtedy Billy Cunningham, który również miał swoje wpływy w Północnej Karolinie. Powiedział, że dopóki Philadelpia ma trzeci wybór, Jordan nie zostanie wybrany z niższym numerem. Trener Smith znał ten plan od poczštku. Jednak póŸniej, nagle, Chicago zaczęli przegrywać swoje mecze i powoli przesuwali się na wyższe pozycje przed draftem. W pewnym momencie to właœnie im przysługiwał trzeci numer, a Philadelphia przesunęła się na pište miejsce. Czwarta lokata była zarezerwowana dla Dallas Mavericks, który dopiero debiutowali w NBA. Od tego momentu wiedziałem, że w najgorszym wypadku zostanę wybrany z pištym numerem.
PóŸniej jeszcze dostałem wiadomoœć z Houston, że jeœli przegrajš rzut monetš z Portland, to mnie wezmš. (Rzut monetš był potrzebny, żeby wyłonić drużynę która będzie wybierała z pierwszym numerem.) Zwycięzca miał prawo do wyboru Hakeema Olajuwona, który ostatecznie powędrował właœnie do Houston, a Portland zdecydowali się na wybór Sama Bowiego. Gdyby to Portland wygrało losowanie, to oni wzięliby Hakeema, a ja skończyłbym w Houston. W taki właœnie sposób wylšdowałem w Chicago z trzecim numerem w drafcie.

Czy marzyłeœ o tym, żeby zagrać w jakiejœ konkretnej drużynie?

Niezupełnie. W tamtym momencie chciałem po prostu zostać wybrany.

Chciałem ci tylko przypomnieć, że urodziłeœ się na Brooklynie, w Nowym Jorku. (œmiech)

Nie pamiętam, żebym w ogóle brak Nowy Jork pod uwagę. Chyba nawet w tamtym roku nie mieli wyboru w drafcie.

Czy w czasie grania dla Bulls, rywalizowaliœcie szczególnie z jakimiœ drużynami, czy raczej nie?

Oczywiœcie, ze mieliœmy. Na poczštku było Milwaukee, z którymi nie potrafiliœmy wygrać. JeŸdziło się do nich koło 45-60 minut, a oni mieli na tyle silnš drużynę, że nigdy nie mogliœmy się z nimi uporać. Nawet jak dostawaliœmy się do play-offs, to zawsze przegrywaliœmy. PóŸniej doszliœmy do miejsca, w którym ich ogrywaliœmy i wtedy rywalizacja przeniosła się z Milwaukee do Detroit. To były brutalne czasy. Isiah Thomas był z Chicago i pamiętam, że chciał wrócić żeby udowodnić, że cišgle tu dominował. Ja byłem nowš twarzš w Chicago a ludzie wspierali naszš drużynę. Między nami zaczęła się prawdziwa walka, która czasem przeradzała się w nienawiœć. Wejœcie pod kosz było równoznaczne z wylšdowaniem z ostrym hukiem na parkiecie. Niekiedy trzeba było zakładać szwy na rany. Jednak, kiedy ich pokonaliœmy wiedzieliœmy, że stać nas na wszystko. W tamtym czasie nikt już nas nie mógł pokonać i przez pewien czas nie musieliœmy z nikim rywalizować.

Waszym największym rywalem było Detroit, a kiedy pojawili się Knicks?

PóŸniej.

My, mieszkańcy Nowego Jorku, nie cierpieliœmy Michaela Jordana. Praktycznie w pojedynkę pokonałeœ nas więcej razy, niż chcę zapamiętać. Za każdym razem, kiedy myœleliœmy, że play-offach będziemy górš, ty wbijałeœ gwóŸdŸ do naszej trumny.

Kiedy uporaliœmy się już z Detroit i zaczęliœmy z nimi wygrywać, faktycznie to Nowo Jorczycy zostali naszymi największymi rywalami. Oni chcieli znaleŸć się tam, gdzie my byliœmy, a my z kolei nie chcieliœmy ustšpić. Nasz każdy pojedynek był wyolbrzymiany. Patrick Ewing był moim przyjacielem, Charles Oakley kiedyœ grał w Chicago. Kiedy Detroit wygrywali mecze, wszyscy przejęli po nich fizyczny styl grania. John Starks, Charles Smith, Anthony Mason i reszta drużyny Knicks również. Kiedy wchodziłeœ pod kosz - byłeœ bezlitoœnie traktowany. A Ewing straszył najbardziej w tej strefie.

Jakbyœ naprawił dzisiejszych Lakers?

Przede wszystkim, nigdy nie pozbyłbym się Shaqa. Zdobywasz trzy mistrzostwa z dużym facetem, których teraz tak naprawdę strasznie ciężko znaleŸć. Żeby było mało, Shaq to najbardziej dominujšcy center w dzisiejszych czasach. Nie wysyła się go do innego klubu tylko dlatego, że ma się jakieœ kłopoty.

Myœlisz, że Kobe czyta uważnie wszystkie wiadomoœci z Miami?

Na pewno tak. Nie można winić tylko jednego z nich, bo obaj sš tak samo winni zaistniałej sytuacji. Jeœli drużyna odnosi sukcesy, to trzeba znaleŸć jakiœ sposób żeby zarzšdzać zawodnikami w odpowiedni sposób tak, aby każdy z nich czuł się wygrany. Różne negatywne sytuacje pojawiajš się dopiero po odniesieniu większego sukcesu. I wszystko sprowadza się do indywidualnych potrzeb i oczekiwań danych graczy, przez co teraz mamy Kobego, który chce udowodnić, że może być najlepszym strzelcem ligi i trzymać drużynę na swoich barkach, oraz Shaqa, który chce pokazać, że potrafi wygrywać bez Kobego. Jaki jest sens wprowadzenia zmian, kiedy ma się odpowiedniš mieszankę przynoszšcš sukces? Dajcie mi jakiegoœ wielkiego centra do drużyny, a sam prawdopodobnie wrócę na parkiet nawet teraz.

Media strasznie nagłoœniły problem narkotyków w tym roku. Czy taki sam kłopot był w latach '80 i '90, czy mniej więcej nic się nie zmieniło?

Narkotyki sš częœciš gry od dłuższego czasu. Były kiedy byłem w collegge'u czy nawet w szkole œredniej. Sš częœciš naszego życia, taki jest biznes. Wszystko zaczyna się jednak od dzieci oraz tego, jak sš wychowywane i jakie wpaja im się wartoœci. Jeœli rodzice nie poœwięcš odpowiednio dużo czasu, aby zarysować dzieciom ten problem, to póŸniej łatwo o pomyłki. Czy narkotyki dalej istniejš w sporcie? Tak.

Michael, daję ci teraz możliwoœć stworzenia własnego Dream Teamu. Jesteœ w jednej z drużyn i masz za zadanie wybrać pozostałych czterech zawodników. Jak możesz to uzasadnij swój wybór.

Bardzo dobre pytanie. Mój wybór jednak nie będzie do końca optymalny, ponieważ, po pierwsze, nie grałem w czasach Chamberlaina i innych gwiazd z tamtych czasów, a po drugie przyjaŸnię się z wieloma doskonałymi graczami. No więc jakbym miał wybrać centra, wzišłbym Olajuwona. Rezygnuję z Patricka, Shaqa, Wilta i wielu innych doskonałych centrów, głównie ze względu na wszechstronnoœć i uniwersalnoœć Hakeema. Nie chodzi mi tylko o jego punkty, zbiórki czy bloki. Ludzie nie zdajš sobie sprawy z tego, że on był wœród siedmiu najlepszych graczy w przechwytach. Do tego zawsze podejmował słuszne decyzje na parkiecie.
Silny skrzydłowy: Tutaj mam Jamesa Worthy'ego, którego kocham i który też grał w Północnej Karolinie. Dalej jest Karl Malone, Charles Barkley, którego podziwiam i który jest moim szczerym przyjacielem oraz Charles Oakley. Jednak bioršc pod uwagę wszechstronnoœć i uniwersalnoœć, muszę wybrać Larry'ego Birda. Majšc go na parkiecie mogę być pewny, że zapewni wszystkie rzeczy koniecznie do wygrywania. Do tego dodajmy jego charakter, etykę pracy oraz, jeszcze raz to powtórzę, wszechstronnoœć.
W moim zamyœle jest stworzenie drużyny wszechstronnej i zdolnej do zrobienia wielu rzeczy. Kiedy przychodzi do obrony, muszš być zdolny do bronienia na wiele różnych sposobów. I dlatego Larry Bird byłby moim wyborem.
Niski skrzydłowy: to jest zdecydowanie najtrudniejszy wybór, bo sam grałem przecież z jednym z najlepszych zawodników na tej pozycji. Scottie jest wszechstronny jak mało kto: potrafił kozłować, doskonale zbierał w obronie. Naprawdę byłoby mi bardzo ciężko wybrać kogoœ innego, nawet wiedzšc, ze mogę sięgnšć po Dr.J czy Dominique'a Wilkinsa. Również zastawiałbym się nad Elginem Baylorem, mimo, że nigdy nie widziałem go w grze ani nie miałem okazji zagrać przeciwko niemu. Patrzšc jednak na to, czego można się spodziewać po Scottiem i jak wiele może wnieœć do drużyny, to właœnie on byłby moim wyborem.
Wybór rozgrywajšcego jest łatwy: Magic Johnson. Z powodu jego wzrostu, każdy przeciwnik będzie miał problemy z grš w obronie. Poza tym oglšdanie człowieka jego wzrostu zbierajšcego piłkę i wyprowadzajšcego kontratak jest bardzo miłe dla oczu.
Stworzyłbym najwyższy skład w historii All-Stars. A na ławce posadziłbym Jerry'ego Westa jako mojego zmiennika. Uwielbiam go.

Kto jest najlepszym strzelcem jakiego w życiu widziałeœ?

Strzelcem? Boże. Dobre pytanie. Masz na myœli takiego typowego strzelca?

Obojętnie jakiego. Mam już przed sobš najlepszego strzelca w końcówkach meczu. Możesz połšczyć jakiœ dwóch zawodników jeœli chcesz.

(œmiech)

Widziałeœ kiedyœ w grze Oscara Robertsona?

Tak, był bardzo wszechstronnym graczem, jednak nie powiedziałbym, że był najlepszym strzelcem. Był jednak jednym z najwszechstronniejszych graczy i umieœciłbym go w tej samej kategorii co Magica. Obaj potrafili zarówno zbierać, punktować jak i podawać.
Wracajšc do tego strzelca, to zdecydowałbym się na Briana Wintersa z Milwaukee. Miał jeden z najładniejszych rzutów jakie widziałem w swoim życiu. Obok niego umieœciłbym Johna Paxsona, który grał u mojego boku w Chicago. A najlepszy zawodnik na końcówki meczów? Reggie Miller albo Jerry West, nie jestem w stanie zdecydować się na któregoœ z nich.

Najlepszy zbierajšcy?

Bez dwóch zdań Moses Malone.

Najmniej egoistyczny zawodnik, który potrafił zejœć nawet na drugi czy trzeci plan, byle tylko jego drużyna wygrała?

Muszę przyznać, że takich zawodników jest wielu w NBA. Jednak gdybym miał wybrać tego jedynego, który miał największy wpływ na swojš drużynę i dzięki któremu szanse na zwycięstwa drastycznie rosły, to wzišłbym Magica.

Najlepszy trener?

Miałem ich wielu.

Dream Team musi mieć trenera...

Nie mogę wzišć trenera Smitha, bo byłby to zbyt osobisty wybór. Phil Jackson jest jak do tej pory najlepszym profesjonalistš w tym co robi, a zaraz za nim umieœciłbym Larry'ego Browna i Pata Riley'a.

Mówi się, że z każdej sytuacji, dobrej lub złej, można wycišgnšć jakšœ lekcję. Czego nauczył cię pobyt w Washington Wizards?

Przede wszystkim nauczyło mnie to podejmowania decyzji. Jednym ze złych wyborów był powrót na parkiet, który z jednej strony działał na mnie jak lekarstwo, a z drugiej miał być pewnego rodzaju eksperymentem, w czasie którego miałem sprawdzać talenty na własnš rękę. Myœlałem, że granie z nimi oraz przeciwko nim pozwoli mi sprawdzić z jakiej gliny sš ulepieni. Jednak z drugiej strony byłem dla nich bardziej krytyczny, ponieważ oczekiwałem od nich pewnego sposobu grania, na który oni nie byli gotowi. Poza tym, nie mieli tej chęci do gry i poœwięcenia, który ja miałem wczeœniej. Być może za bardzo się zbliżyłem do tego problemu, albo niepotrzebnie krytykowałem niektóre z ich zachować. I to był mój największy błšd jaki popełniłem w Waszyngtonie. Wychodzisz z inicjatywš, angażujesz się w program, który wymaga prowadzenia i musisz ustalić jakiœ plan. My ten plan mieliœmy: drużyna była ponad salary cup i cały czas przynosiliœmy straty.

I nikt nie przychodził na mecze...

Pierwsza myœl była taka - zredukujmy straty. To jest metoda, którš powinni zastosować Knicks i inne drużyny, które majš ten problem teraz. Trzeba pozbyć się największych kontraktów i zapewnić jak najwięcej możliwoœci zmian kadrowych. W ten sposób szybko można zmienić drużynę i jej nastawienie, œcišgajšc kilku młodych i spragnionych gry zawodników. Trzeba koniecznie sprowadzić nowych ludzi. Myœlę, że przez pierwsze kilka lat w Waszyngtonie, udało nam się to zrobić. Pozbyliœmy się złych kontraktów i w końcu przestaliœmy przynosić straty. Byliœmy w miejscu gdzie jak najszybciej trzeba nastawić się na przynoszenie korzyœci.
Kiedy właœciciel Wizards, Abe Pollin, zdecydował się nie przedłużać ze mnš umowy, drużyna już była przestawiona na właœciwy tor. Ludzie mówiš, że nie sprawdziłem się jako działacz, ale jakby popatrzeć na tš drużynę, to widać, że przez zmniejszenie kontraktów mięliœmy możliwoœć zakontraktowania naprawdę ciekawych graczy.
Muszę przyznać, że cały zarzšd wykonał dobrš robotę w naprawie Wizards. Nie zostaliœmy obdarzeni ponownym zaufaniem, ale widzimy, że zostawiliœmy po sobie dobrš drużynę. Zrobiliœmy to, co do nas należało, czyli: po pierwsze, dzięki nam drużyna znowu zaczęła przynosić korzyœci, a po drugie, zbudowaliœmy młodš i utalentowana drużynę, która teraz odnosi sukcesy i wygrywa mecze.
Ernie Grunfeld, odkšd pojawił się w drużynie, wykonał masę dobrej pracy zarówno ze sztabem szkoleniowym, jak i samymi zawodnikami. Patrzę na to co zrobiliœmy i widzę, że zapewniliœmy bardzo dobre podłoże do pracy. I nikt nigdy nam tego nie przyzna. Ludzie patrzš na to wszystko jako na błędy z mojej strony, jednak ja wyniosłem z tego również pozytywne doœwiadczenia. Chciałbym teraz przejœć ta, gdzie dostanę nieco więcej czasu do wdrażania w życie swoich pomysłów i planów na stworzenie drużyny odnoszšcej sukcesy.

Zapraszam do strony z wywiademTwarzš w twarz z Michaelem Jordanem

Rozmawiał:Marvin R. Shanken

ródło oryginału: www.cigaraficionado.com

Autor: Dawid Księżarczyk

ródło tłumaczenia: www.slamonline.wysylka.com